„Organic”, „eko”, „bio” - czym się różnią?

Na opakowaniach produktów znajdziemy zamiennie słówka, takie jak "bio", "eko" czy "organic". To jedno i to samo, choć zgodnie z przepisami unijnymi najwłaściwszym określeniem jest po prostu "ekologiczny". Certyfikowane produkty ekologiczne są uprawiane i przetwarzane bez użycia syntetycznych chemikaliów, nawozów lub GMO. Terminy eko, bio lub organiczne oznaczają produkt o masie co najmniej 95% składników organicznych. Pozostałe 5% uwzględnia możliwe zanieczyszczenia atmosferyczne, takie jak kwaśne deszcze lub pestycydy, które dostają się do uprawy przypadkiem, np. sprowadzane przez wiatry z sąsiedniej (konwencjonalnej) uprawy.

W przypadku kawy wiele czynników jest branych pod uwagę, zanim nada się jej certyfikację produktu ekologicznego. Wśród nich bardzo ważny jest rodzaj używanego w uprawie nawozu, musi być on w 100% ekologiczny. Opcje nawozów organicznych obejmują obornik drobiowy, miazgę kawową, bocachi (rodzaj kompostu z odpadów żywieniowych fermentowany przez specjalne bakterie) i kompost ogólny. Jeśli stosowane są nawozy nieorganiczne, takie jak syntetyczny azot, fosforan i potaż (zanieczyszczona postać węglanu potasu), uprawy nie mogą być certyfikowane jako ekologiczne. 75% kawy organicznej pochodzi z Ameryki Łacińskiej.

Certyfikacje i oznaczenia produktów eko w Europie

Istnieje wiele organów na całym świecie, które monitorują, regulują i certyfikują produkty ekologiczne. W krajach unijnych, a zatem i w Polsce obowiązuje w miarę jednolity system certyfikacji ekologicznej stworzony przez instytucje Unii Europejskiej. Organy te regulują nie tylko uprawę, produkcję i przetwarzanie produktów ekologicznych, ale także etykietowanie (w tym logo). Produkty — w tym świeże owoce i warzywa, mięso, nabiał, kawy i wina — mogą nosić logo jednostek certyfikujących tylko wtedy, gdy spełniają surowe kryteria, co daje konsumentom pewność, że to co kupują jest naprawdę ekologiczne.

Aby zidentyfikować produkt ekologiczny certyfikowany w Unii Europejskiej, należy szukać na opakowaniu zielonego logo w kształcie listka złożonego z dwunastu gwiazdek. Jest to oznaczenie, które gwarantuje, iż produkt spełnia wymagania dotyczące uprawy, produkcji i przechowywania produktu ekologicznego Unii Europejskiej. Co ważne, importowana żywność ekologiczna (w tym kawa) również podlega procedurom kontrolnym, aby zagwarantować konsumentom, że została wyprodukowana i wysłana zgodnie z zasadami ekologicznymi.

W Polsce certyfikaty produktu ekologicznego są wydawane w trakcie kontroli organów upoważnionych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Produkcję zdrowej żywności ekologicznej kontroluje Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz Inspekcja Weterynaryjna i Handlowa. Gwarancją tego, że spożywamy żywność ekologiczną, są takie certyfikaty jak EKOGWARANCJA PTRE, PNG, COBICO, BIOEKSPERT, BIOCERT MAŁOPOLSKA, POLSKIE CENTRUM BADAŃ I CERTYFIKACJI, AGRO BIO TEST, TÜV RHEINLAND POLSKA, CENTRUM JAKOŚCI AGROEKO, SGS POLSKA i DQS POLSKA.

Certyfikaty eko na świecie

Jeśli przywieziesz kawę ze Stanów Zjednoczonych lub Australii, również warto sprawdzić jej certyfikację. W Australii za certyfikację produktów ekologicznych odpowiada ACO (Australian Certified Organic). Aby sprzedawać kawę w USA jako żywność ekologiczną, importowana kawa musi uzyskać państwowy certyfikat ekologiczny. Aby go otrzymać, musi spełnić następujące wymagania:

• Kawa jest uprawiana na gruntach, które nie były narażone na syntetyczne pestycydy lub inne zabronione substancje przez 3 lata wcześniej;
• Występuje wystarczająca przestrzeń (bufor) między kawą organiczną a najbliższą konwencjonalną uprawą;
• Istnieje plan zrównoważonego płodozmianu, aby zapobiec erozji, wyczerpaniu składników pokarmowych w glebie i naturalnie zwalczać szkodniki.

Podsumowując, sama nazwa „bio”, „eko”, czy „organic” nie zapewnia o jakości produktu. Specjaliści od marketingu często je stosują, chcąc zwrócić uwagę wrażliwych na zagadnienia ekologii konsumentów. Dlatego zanim zainwestujesz w produkty nazwane ekologicznymi, warto przyjrzeć się opakowaniu i poszukać informacji o wiarygodnych certyfikatach i odpowiadającym im oznaczeniach. Jest to niezwykle ważne, ponieważ kupowanie produktów certyfikowanych pozwala wspierać uprawy realnie ekologiczne i zrównoważone dla środowiska naturalnego.

Dlaczego produkty eko są drogie?

Ekologiczna produkcja, w tym uprawa kawy, zakłada użycie naturalnych substancji i metod produkcji. Zajmuje więcej czasu, w języku ekonomii jest „mniej wydajna”, przez co bardziej kosztowna. Z drugiej strony, rolnictwo ekologiczne ma ograniczony negatywny wpływ na środowisko: optymalizuje wykorzystanie energii i zasobów naturalnych, promuje utrzymanie różnorodności biologicznej, bierze pod uwagę sprawę utrzymania żyzności gleby oraz jakości wody.

Wszystkie te elementy sprawiają, że produkcja ekologiczna, w której liczy się naturalność produktu, jak i dobrobyt wszystkich, którzy biorą udział w łańcuchu produkcji, powoduje, że produkty eko kosztują znacznie więcej od standardowych produktów. Choć żywności ekologicznej jest coraz więcej, dzięki czemu jej cena nieco spadła w ostatnich latach, warto pamiętać, że dalej są to dobra luksusowe i ze względu na cały wymagający proces produkcji, nie mogą być tak tanie jak produkty z konwencjonalnych upraw. Dlatego jeśli kawa oznaczona jako ekologiczna ma bardzo niską cenę, warto sprawdzić, czy aby na pewno posiada odpowiednią certyfikację.

Autor: Emilia Pawłusz